قدیمیترین رصدخانه ایران، در کنار نقوش رنگی شاهزادگان ساسانی در شهر گور فیروزآباد قرار دارد. این رصدخانه شاهکاری از دانش ایران در آن عصر محسوب میشود. پروفسور «دیتریش هوف» در حفاری شهرگور فیروزآباد فارس به سازهای دایرهایشکل رسید که پس از مطالعه، مشخص شد، قدیمیترین نمونه از رصدخانههای بهدست آمده در ایران و از آن دوران ساسانی است. نمونههای همانندی از این سازه در دهلی و جیپور هند هست؛ ولی باتوجه به اینکه رصدخانه مراغه مربوط به دوره ایلخانان مغول و نزدیک سیصد سال پساز رصدخانه شهرگور بنا شده است، این سازه، قدیمیترین رصدخانه ایران بهشمار میرود.
برج ستارهشناسی پیدا شده در شهر گور، از خشت و گل و کاملاً تندرست است. قطری نزدیک 65/5 متر دارد که روی آن، 12 نشانه از علامتهای بکار گرفته شده در اندازهگیریهای رصدی و سکوهایی نموداری، هست. احتمال میرود که سازه دایرهییشکل شهر گور برای نصب دستگاههای سینوسی بهکار میرفته و بلندی دیوارههای آن که بدون سقف بنا شده، نزدیک 65 سانتیمتر بوده است.
شهر گور در دوران ساسانی و از زمان پادشاهی اردشیر بابکان بنا شده و تا دوران اسلامی در حکومت عضدالدوله دیلمی بر فارس که نام آن به فیروزآباد تغییر میکند، اهمیت فراوانی داشته است. شواهد بهدست آمده از حفاریهای گذشته باستانشناسان نیز که دیرینگی آنها به سده چهارم هجری قمری برمیگردد، از رونق علمی و شهری فیروزآباد در آن دوران سرگذشت میکند. فارس در سده چهارم هجری قمری یکیاز پیشتازان دانش اخترشناسی در سراسر ایران بوده و شهرگور نیز در این سده، هنوز اهمیت داشته است. فارس در سده چهارم هجری قمری، مرکز بزرگی برای ستارهشناسی است. بر پایه اسناد تاریخی، امیرعضدالدوله دیلمی در دوران حکومت خود در فارس، منش معروفی به نام عبدالرحمان صوفی را به سمت استاد ریاضی و اخترشناسی به منطقه میآورد و او در شهرگور که مورد دلبستگی امیرعضدالدوله بوده است، ساکن میشود. صوفی در سال281 هجری قمری زاده شد و در سال 335 هجری قمری در شیراز درگذشت کرد؛ او رصدهایی را در شیراز انجام داده و تاریخنویسان گفتهاند که برای زمانی در شیراز به انجام محاسبات نجومی سرگرم بوده است. حتی ابوریحان بیرونی نیز نوشته که رصد دایره البروج با وسیلهای به قطر 123 سانتیمتر در شیراز انجام شده که آن وسیله را در سازه بهدست آمده در شهرگور، کار میگذاشتند. صوفی، یک کره سماوی از جنس نقره نیز برای امیرعضدالدوله دیلمی ساخت که شاهکاری است و در موزه قاهره نگهداری میشود. نام علمی عبدالرحمان صوفی در تمام کتابهای جهان باعنوان «Azof» آمده است. همچنین وقتی نام دانشمندان جهان را روی کره ماه حک کردند، نام صوفی نیز در 22 درجه جنوب و نصفالنهار 13 درجه کره ماه بهثبت رسید.